Odzież ochronna dla pracowników odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i higieny pracy. Co powinieneś wiedzieć o przepisach dotyczących ubrań roboczych i ochronnych? Przeczytaj artykuł i dowiedz się: czy zwrot odzieży roboczej po ustaniu stosunku pracy jest obowiązkowy, ile wynosi ekwiwalent za odzież roboczą 2024 i czy odzież ochronna dla pracownika musi być dostarczona przez pracodawcę.
Może zainteresuje Cię również: Dodatek nocny 2024 – ile wynosi wynagrodzenie za pracę w nocy? Co warto wiedzieć o pracy nocnej?
Z tego artykułu dowiesz się:
Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?
Odzież ochronna dla pracowników a ubiór roboczy
Na początek wyjaśnijmy podstawową kwestię. Czy odzież ochronna dla pracownika jest tym samym co odzież robocza? Absolutnie nie!
Ubiór roboczy jest wymagany, jeśli prywatne ubranie pracownika może ulec zabrudzeniu lub zniszczeniu podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Odzież robocza różni się w zależności od wymagań danej branży i jest dostosowana do specyficznych potrzeb pracowników, takich jak ochrona przed zabrudzeniami, wygoda pracy. Robocze ubrania dla sprzątaczek mogą na przykład stanowić fartuchy lub bluzy z kieszeniami, spodnie z rozciągliwej tkaniny i lekkie, antypoślizgowe obuwie.
Odzież ochronna dla pracowników to specjalistyczny ubiór, która ma na celu ochronę przed różnymi zagrożeniami w miejscu pracy. Jest stosowana tam, gdzie występuje ryzyko narażenia zdrowia lub życia w związku z wykonywanymi obowiązkami. Przepisy nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia odzieży ochronnej, gdy pracownicy narażeni są na ekstremalne temperatury, hałas, czy też czynniki biologiczne. Elementami odzieży ochronnej mogą być kombinezony, rękawice, okulary, kaski czy kamizelki.
Mówiąc prościej – odzież ochronna dla pracowników zapewnia ochronę przed specyficznymi zagrożeniami dla zdrowia i życia, a ubiór roboczy chroni przed zabrudzeniem lub zniszczeniem prywatnych ubrań.
Odzież i obuwie robocze przepisy Kodeksu pracy
Zgodnie z art. 237 Kp, pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom odzieży roboczej, jeżeli ich własna odzież mogłaby ulec zniszczeniu czy zabrudzeniu, lub odzieży ochronnej, jeśli wymagają tego względy technologiczne, sanitarno-higieniczne czy bezpieczeństwa pracy.
§ 1. Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu;
2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kiedy ubranie robocze i odzież ochronna dla pracownika są niezbędne?
Odzież ochronna dla pracownika jest niezbędna, gdy warunki pracy wiążą się z ryzykiem urazów lub narażeniem na szkodliwe czynniki. Pracodawca powinien dostarczyć odpowiednią odzież oraz regularnie ją konserwować, natomiast pracownik jest zobowiązany do jej używania zgodnie z przepisami BHP, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo w miejscu pracy.
Brak odzieży roboczej w pracy może mieć poważne konsekwencje zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Jeśli pracownik nie stosuje się do zasad BHP i nie używa odzieży roboczej dostarczonej przez pracodawcę, może to skutkować upomnieniem, naganą lub innymi konsekwencjami dyscyplinarnymi. Inspekcja pracy może także nałożyć na pracodawcę kary finansowe za brak zapewnienia wymaganej odzieży ochronnej.
Własna odzież i obuwie robocze przepisy Kodeksu pracy
W kolejnej części art. 237 Kp czytamy, że:
§ 2. Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
Oznacza to, że pracodawca może pozwolić pracownikom na używanie własnej odzieży i obuwia roboczego pod warunkiem, że spełniają one wymagania BHP. Taka możliwość jest dostępna wyłącznie, gdy pracownik wyrazi na nią zgodę. Dotyczy to sytuacji, w których specyfika pracy pozwala na używanie prywatnej odzieży, o ile odpowiednio bezpieczna chroni ona pracownika w miejscu pracy.
Wyjątek stanowią sytuacje, w których:
- pracownik obsługuje maszyny lub urządzenia techniczne – wymagana jest wówczas odpowiednia odzież i obuwie robocze, dostarczona przez pracodawcę, na którym spoczywa obowiązek zapobiegania wypadkom i zapewnienia bezpiecznych warunków pracy;
- praca powoduje intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia – jeżeli zadania wykonywane na danym stanowisku prowadzą do poważnego zabrudzenia lub możliwości skażenia środkami chemicznymi, promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, pracodawca nie może pozwolić pracownikowi na korzystanie z własnej odzieży, a dostarczony ubiór roboczy lub ochronny musi spełniać normy BHP.
Ekwiwalent za odzież roboczą 2024 - ile wynosi?
Kiedy pracownicy mogą korzystać z własnej odzieży roboczej? Jeśli warunki, w których pracują, nie wymagają stosowania specjalnej odzieży ochronnej, a ich ubranie robocze ma przede wszystkim zapewnić komfort i wygodę. Pracodawca ma jednak prawo określić specyficzne cechy odzieży, które są niezbędne do wykonywania pracy w sposób bezpieczny. Może to być na przykład antyelektrostatyczna lub wodoodporna odzież i obuwie robocze.
Jeśli pracownik sam zapewnia sobie specjalistyczny strój do pracy, należy mu się ekwiwalent za ubranie robocze. Jest to rekompensata finansowa, którą pracodawca wypłaca pracownikowi w zamian za zakup lub użytkowanie przez pracowników własnej odzieży roboczej. Jak czytamy w art. 237 Kp:
§ 4. Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.
Oznacza to, że pracodawca wypłaca pracownikowi pieniądze, zamiast dostarczać fizycznie odzież i obuwie robocze. Ekwiwalent za odzież roboczą 2024 może obejmować także koszty zakupu specjalnych środków do prania lub czyszczenia, jeśli są one konieczne do prawidłowego utrzymania odzieży roboczej w odpowiednim stanie, lub chemicznego czyszczenia ubrań roboczych.
Odzież robocza - co ile przysługuje?
Częstotliwość przyznawania nowej odzieży roboczej lub wypłaty ekwiwalentu za jej używanie i konserwację zależy od kilku czynników, które powinny być określone przez pracodawcę w wewnętrznym regulaminie firmy. Normy mogą określać, że odzież i obuwie robocze zostaje wymieniona na nową, kiedy ulegnie zniszczeniu, lub po upływie konkretnego czasu, np. 12 miesięcy.
Zwrot odzieży roboczej po ustaniu stosunku pracy?
Jeśli odzież i obuwie robocze zostały dostarczone pracownikowi przez pracodawcę, pracownik ma obowiązek zwrócić ją w momencie zakończenia stosunku pracy. Warto upewnić się, że odzież jest zwrócona w takim stanie, w jakim była przyjęta, z uwzględnieniem normalnego zużycia wynikającego z codziennej pracy. W sytuacji, gdy pracownik nie zwróci odzieży roboczej lub ochronnej, pracodawca może odliczyć wartość odzieży z wynagrodzenia pracownika. W niektórych firmach stosuje się procedurę protokołu zwrotu, w której zarówno pracownik, jak i pracodawca podpisują dokument potwierdzający zwrot odzieży roboczej przez pracownika.
Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?
Sprawdź też inne nasze artykuły:
- Rejestracja w urzędzie pracy — rejestracja jako bezrobotny online w 5 prostych krokach
- Zaświadczenie o niekaralności online — jak uzyskać zaświadczenie przez internet?
- Przerwa w pracy – ile przerwy przysługuje pracownikowi w ciągu dnia pracy?
- Przykładowe CV
- Szablon CV + list motywacyjny do urzędu
- Nie mogę znaleźć pracy – 5 najczęściej popełnianych błędów
- Ciąża a praca – jak Kodeks pracy chroni przyszłe mamy?
- Wzory CV
- CV cukiernik — przykładowe CV cukiernika
- CV dla emeryta – jak napisać skuteczne CV emeryta?
- Call center — praca na słuchawce — na czym polega? + zarobki
- Szablony CV
