Czy czeka nas czterodniowy tydzień pracy? Jak długość czasu pracy wpływa na jej efektywność?

Czy czekają nas zmiany w Kodeksie pracy? Wszystko wskazuje na to, że jeszcze w trakcie obecnej kadencji rządu, czyli do października 2027 roku nastąpi skrócenie czasu pracy Polaków. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rozpoczęło już pracę nad nową ustawą, mającą wprowadzić czterodniowy tydzień pracy lub skrócić tygodniowy wymiar czasu pracy z 40 do 35 godzin. Rząd prowadzi obecnie konsultacje społeczne i badania, mające rozstrzygnąć, która z rozważanych opcji będzie najkorzystniejsza dla pracowników i pracodawców. Jakie efekty ma przynieść nowa ustawa?

Czterodniowy tydzień pracy - dowiedz się:

Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?

Krótszy tydzień pracy - historia reform w Polsce i na świecie

Normy czasu pracy dla pracowników zmieniały się na przestrzeni lat, dostosowując się do warunków gospodarczych, społecznych i politycznych. Pierwsze regulacje wprowadzono w XIX wieku w Wielkiej Brytanii, gdzie robotnicy domagali się 8-godzinnego dnia pracy, zamiast codziennych, 12-godzinnych zmian. Jeszcze w latach 30. w Polsce tydzień roboczy liczył 56 godzin. Dopiero w 1972 roku zaczęto stopniowo wprowadzać wolne soboty i zmniejszono tygodniowy wymiar pracy do 5 dni i 40 godzin, obowiązujących do dzisiaj.

Każda z wprowadzanych zmian wywoływała burzliwe dyskusje i bunt ze strony przedsiębiorców i zakładów pracy. Skrócenie czasu pracy przy zachowaniu pełnego wynagrodzenia zawsze wymaga od pracodawców reorganizacji harmonogramu i zatrudnienia nowych pracowników. Obecnie skrajne emocje wywołuje czterodniowy tydzień pracy, wprowadzony w ostatnich latach w kilku krajach europejskich i rozważany przez polskie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. 

Zmniejszenie wymiaru godzin pracy jest jednak ukłonem nie tylko w stronę pracowników. Krótszy czas pracy pozwala zatrudnionym lepiej zrównoważyć życie zawodowe i osobiste, co zmniejsza ich poziom stresu i zwiększa zadowolenie z pracy, a co za tym idzie efektywność. Dzięki temu pracodawcy mogą zauważyć większe zaangażowanie w pracę, niższą rotację pracowników i mniejszą ilość zwolnień lekarskich.

czas pracy

Skrócenie czasu pracy wpłynie na efektywność?

Amerykańska agencja Bureau of Labor Statistics przeprowadziła badania, z których wynika, że pracownicy wykonują swoje obowiązki efektywnie średnio przez 3 godziny dziennie. To niewiele, zwłaszcza gdy dodamy do tego fakt, że największą produktywnością wykazujemy się w pierwszej połowie dnia. W perspektywie tygodnia najwięcej motywacji do pracy mamy we wtorek, a z każdym kolejnym dniem efekty naszej pracy stają się coraz mniej widoczne. W rezultacie 40-godzinny tydzień pracy wiąże się zaledwie z 15 godzinami wytężonej pracy umysłowej. Przez pozostały czas zajmujemy się rzeczami zupełnie niezwiązanymi z obowiązkami zawodowymi. Naukowcy wskazują, że krótszy tydzień pracy może wpłynąć pozytywnie na naszą efektywność.

Zmiany w kodeksie pracy - 4-dniowy lub 35-godzinny tydzień pracy od kiedy?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje wprowadzenie nowelizacji Kodeksu Pracy, dzięki której tygodniowy wymiar czasu pracy zostanie skrócony. Rozważane  są dwie możliwości: wprowadzenie 4-dniowego tygodnia pracy lub zmniejszenie  tygodniowej liczby godzin pracy  z 40 do 35. Obecnie rząd prowadzi konsultacje społeczne, badania i testy, które pozwolą określić, która z opcji będzie najkorzystniejsza zarówno dla pracowników, jak i przedsiębiorców oraz krajowej gospodarki. 35-godzinny lub czterodniowy tydzień pracy ma wejść w życie do października 2027 roku.
krótszy tydzień pracy

Czy krótszy tydzień pracy to większa produktywność?

W UE średni czas pracy wynosi około 36-38 godzin tygodniowo. Polska jest jednym z krajów, w których przeciętny czas pracy jest wyższy od średniej unijnej. Czy 40-godzinny tydzień pracy przekłada się na wyższą efektywność? Niekoniecznie. W Niemczech tydzień roboczy jest jednym z najkrótszych w Europie, jednak kraj ten jest także w czołówce, jeśli chodzi o największą efektywność pracy. Według najnowszych badań produktywność pracownika na godzinę w Niemczech  jest około 50-80 proc. wyższa niż w Polsce.

Większa ilość godzin spędzona w pracy niekoniecznie przekłada się na większą produktywność pracowników. W niektórych krajach europejskich rząd zdecydował się na przeprowadzenie badań, sprawdzających, jak skrócenie czasu pracy wpłynie na efektywność. Na Islandii krótszy, 4-dniowy tydzień pracy, wprowadzony w ramach testu dla 1 proc. zatrudnionych, spowodował widoczny wzrost produktywności, a przy tym poprawił samopoczucie i ogólne zadowolenie pracowników!

Jak krótszy czas pracy wpływa na pracowników?

Holandia słynie z jednego z najkrótszych tygodni pracy na świecie, co wynika z szerokiej dostępności pracy w niepełnym wymiarze godzin. Spora część pracowników zatrudniona jest na część etatu, co skraca ogólną średnią czasu pracy do 29 godzin. Dzięki większej elastyczności i mniejszej liczbie godzin pracy, pracownicy mają więcej czasu na spędzanie go z rodziną, realizowanie hobby, a także na odpoczynek. Osoby pracujące w krótszym wymiarze pracy są bardziej zmotywowane i lepiej zorganizowane. Wszystko wskazuje na to, że zmiana godzin pracy w Polsce również może przynieść pozytywne efekty.

Czterodniowy tydzień pracy nie sprawdza się u wszystkich pracowników

W 2022 roku belgijski rząd wprowadził prawo pozwalające pracownikom na zmniejszenie liczby dni roboczych z pięciu do czterech, bez obniżania liczby godzin i wynagrodzenia. To rozwiązanie miało na celu poprawę równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zwiększenie efektywności pracowników.

Czterodniowy tydzień pracy nie wpłynął na skrócenie czasu pracy. Osoby, które wybierają krótszy tydzień pracy muszą więc liczyć się z wydłużeniem dziennego, godzinowego wymiaru pracy do 9,5 godziny. 4 dniowy tydzień pracy nie spotkał się z entuzjazmem Belgów. Według aktualnych raportów, w ciągu ostatnich 2 lat jedynie 0,8 proc. pracowników zdecydowało się przejść na nowy model czasu pracy!

czterodniowy tydzień pracy

35 godzinny tydzień pracy we Francji, a może i w Polsce?

Francja jest jednym z pierwszych krajów, który wprowadził skrócony, 35-godzinny tydzień pracy, stając się symbolem nowoczesnego podejścia do zarządzania czasem pracy i równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Wprowadzenie tego rozwiązania miało na celu poprawę jakości życia pracowników, zmniejszenie bezrobocia oraz zwiększenie efektywności gospodarki. 35-godzinny tydzień pracy został wprowadzony w 2000 roku. Prawo to miało na celu ograniczenie liczby godzin pracy, jednocześnie zachowując pełne wynagrodzenie. Wcześniej standardowy tydzień pracy we Francji wynosił 39 godzin.

Wprowadzeniu krótszego tygodnia pracy przyniosło we Francji towarzyszyły skrajne opinie. Choć cel zmniejszenia bezrobocia nie został w pełni osiągnięty, według niektórych szacunków udało się stworzyć około 350 tysięcy nowych miejsc pracy w pierwszych latach obowiązywania ustawy. Niektóre firmy, zwłaszcza mniejsze, miały duże trudności z dostosowaniem się do nowych przepisów. Koszty związane z nadgodzinami oraz zatrudnieniem dodatkowych pracowników, aby zrekompensować skrócony czas pracy, okazały się wyzwaniem finansowym.

Podczas gdy sektor usług, zwłaszcza administracja publiczna, łatwo dostosował się do krótszego tygodnia pracy, inne sektory, takie jak przemysł czy transport, miały trudności z implementacją tego modelu bez negatywnych skutków dla wydajności. Ostatecznie jednak krótszy tydzień pracy sprawił, że produktywność we Francji nie spadła, a wręcz w niektórych sektorach wzrosła. Krótsze godziny pracy skłaniają pracowników do bardziej efektywnego wykorzystania swojego czasu w pracy.

35-godzinny lub 4 dniowy tydzień pracy

Obecne prace legislacyjne nad skróceniem tygodnia pracy w Polsce zakładają dwa potencjalne scenariusze:

  • 4-dniowy tydzień pracy

W tym modelu pracownicy nadal pracowaliby 40 godzin tygodniowo, ale byłyby one rozłożone na 4 dni pracy po 10 godzin, co dałoby im dodatkowy dzień wolny. Taki model testowano już w innych krajach i w wielu przypadkach wykazano, że krótszy tydzień nie obniża produktywności.

  • 35-godzinny tydzień pracy

Alternatywą dla 4-dniowego tygodnia pracy jest skrócenie ogólnej liczby godzin pracy do 35, bez zmiany wynagrodzenia. Przykłady z krajów, które wprowadziły podobne rozwiązania, jak Francja, pokazują, że skrócenie godzin pracy może prowadzić do wzrostu zadowolenia pracowników, bez negatywnego wpływu na efektywność.

Czterodniowy tydzień pracy - możliwe korzyści i wyzwania

Krótszy tydzień pracy może potencjalnie przynieść liczne korzyści, takie jak poprawa zdrowia psychicznego pracowników, redukcja wypalenia zawodowego oraz zwiększenie zaangażowania i produktywności. Wprowadzenie zmian jest ukłonem do nowego pokolenia pracowników, którzy cenią sobie elastyczne formy pracy.

Trzeba jednak mieć na uwadze także wyzwania, jakie może nieść za sobą skrócenie godzin pracy. Pracodawcy w niektórych sektorach, zwłaszcza produkcyjnym i usługowym, napotkają trudności związane z organizacją pracy, koniecznością zatrudnienia dodatkowych pracowników lub zmianą harmonogramów. Ponadto wiele przedsiębiorstw działających na rynku międzynarodowym obawia się przewagi konkurencji z państw, w których obowiązuje 6- lub 5-dniowy tydzień roboczy.

4 dniowy tydzień pracy

4-dniowy tydzień pracy od kiedy w Polsce?

Na chwilę obecną trwają dyskusje w Sejmie, a eksperci pracują nad oceną skutków gospodarczych takich zmian. Wprowadzenie reformy mogłoby nastąpić w ciągu najbliższych kilku lat, jednak dokładny harmonogram zależy od wyników konsultacji społecznych oraz opinii organizacji pracodawców i związków zawodowych. Ministerstwo Pracy zapowiada, że zmiany mają wejść w życie w bieżącej kadencji rządu, czyli do października 2027 roku.

Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *