Urlop z powodu siły wyższej jest formą urlopu, przysługującą pracownikom w przypadku konieczności zajęcia się nieprzewidzianymi sprawami osobistymi. Nowy urlop wszedł w życie 26 kwietnia 2023 roku i wciąż budzi wiele wątpliwości. Czym właściwie jest siła wyższa? Czy wniosek o urlop musi zawierać uzasadnienie? Czy zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej jest płatne? Przeczytaj i dowiedz się – urlop siła wyższa – na czym polega i kiedy możesz z niego skorzystać?
To może Cię zainteresować: Urlopy pracownicze – jakie są rodzaje urlopów, ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?
Urlop siła wyższa - dowiedz się:
Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?
Siła wyższa urlop - na czym polega?
Według przepisów Kodeksu pracy zwolnienie od pracy z tytułu siły wyższej przysługuje pracownikowi:
z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.
Urlop z powodu siły wyższej jest więc formą zwolnienia od pracy, umożliwiającą pracownikom zajęcie się ważnymi sprawami osobistymi. Życie prywatne bywa nieprzewidywalne – każdego z nas spotykają czasem zaskakujące sytuacje, które wymagają naszej obecności. Urlop z powodu siły wyższej zapewnia pracownikom wsparcie i ochronę w obliczu życiowych wyzwań i losowych, nieprzewidzianych wydarzeń, w których praca musi chwilowo zejść na dalszy plan.
Siła wyższa - co to właściwie znaczy?
W rozumieniu prawa pracy, pojęcie siły wyższej odnosi się do nieprzewidzianych czynników zewnętrznych, które uniemożliwiają pracownikowi wykonywanie jego obowiązków zawodowych. Art 148 kp określa siłę wyższą jako pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem, jednak w praktyce nowy urlop możesz wykorzystać w różnych, nieprzewidzianych sytuacjach.
Uznaje się, że zdarzenia określane jako siła wyższa to wszelkie pilne sprawy, które wymagają Twojej interwencji. Urlop z powodu siły wyższej możesz wykorzystać na przykład w sytuacji nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, zalanego mieszkania, awarii samochodu lub nagłej choroby bliskiej osoby.
Zdarzenia spowodowane działaniem siły wyższej są:
- nieuniknione,
- niemożliwe do przewidzenia,
- spowodowane czynnikami zewnętrznymi.
Urlop z powodu siły wyższej czy trzeba podać powód?
Ustawa nie precyzuje, czy pracownik wnioskując o urlop z powodu siły wyższej musi podać uzasadnienie. Wszystko zależy od wewnętrznego regulaminu organizacji. Pracodawca może poprosić o uzasadnienie wniosku o urlop, czyli wskazania, z jakiego powodu chcesz wykorzystać zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej, jednak nie jest to obligatoryjne. Trzeba też podkreślić, że pracodawca nie ma prawnej podstawy do weryfikowania, czy przyczyny, z powodu których wnioskujesz o urlop z powodu siły wyższej, rzeczywiście nastąpiły. Nie może więc wymagać od pracownika dostarczenia dokumentów, lub innych dowodów, że wskazane we wniosku o urlop okoliczności rzeczywiście nastąpiły.
Wymiar urlopu od siły wyższej - ile dni przysługuje pracownikom?
Ile dni obejmuje urlop siła wyższa? Według art 148 kp:
Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (…) O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od pracy, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.
Oznacza to, że w ciągu roku kalendarzowego przysługują Ci 2 dni robocze lub 16 godzin urlopu z powodu działania siły wyższej. Możesz samodzielnie zdecydować, w jaki sposób wykorzystasz przysługujące Ci zwolnienie od pracy. Składając pierwszy wniosek o urlop z powodu siły wyższej, decydujesz, czy skorzystasz z pełnych 2 dni urlopu, czy też rozłożysz nieobecność w pracy na mniejsze części, w ramach przysługujących Ci 16 godzin wolnego.
Siła wyższa urlop dla pracowników zatrudnionych na część etatu?
Pracownikom zatrudnionym na część etatu przysługuje urlop z powodu siły wyższej w wymiarze proporcjonalnym do wymiaru jego czasu pracy:
Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Jeśli pracujesz na przykład na ½ etatu, urlop z tytułu siły wyższej przysługuje Ci w wymiarze 8 godzin roboczych, czyli połowy wymiaru przewidzianego dla osób zatrudnionych na pełen etat.
Czy urlop z powodu siły wyższej jest płatny?
Kodeks pracy określa, że pracownik przebywający na urlopie z tytułu siły wyższej zachowuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia. Oznacza to, że za każdą godzinę wykorzystanego urlopu otrzymasz 50 proc. wynagrodzenia, które należy Ci się za normalny dzień pracy.
Urlop siła wyższa - czy wlicza się do urlopu wypoczynkowego?
Nie, urlop z powodu siły wyższej to dodatkowe 2 dni urlopu, które przysługują pracownikowi bez względu na wymiar urlopu wypoczynkowego. Urlop z tytułu siły wyższej nie ma służyć wypoczynkowi, a umożliwić pracownikowi zajęcie się nieprzewidzianymi i pilnymi sprawami.
2 dni urlopu z powodu działania siły wyższej możesz wykorzystać w przypadku problemów rodzinnych, osobistych lub zdrowotnych, które wymagają Twojej natychmiastowej obecności. Jeśli chcesz wziąć krótki, nieplanowany urlop, który poświęcisz na odpoczynek, możesz skorzystać z urlopu na żądanie, będącego formą urlopu wypoczynkowego.
Czy pracodawca może odmówić urlopu z powodu siły wyższej?
Zgodnie z przepisami określonymi w art 148 kp:
Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.
Jeśli pracownik złoży odpowiedni wniosek, pracodawca nie może odmówić mu udzielenia urlopu z tytułu siły wyższej. Wniosek o urlop z powodu siły wyższej powinien zostać złożony w formie obowiązującej w ramach danej firmy czy organizacji.
Chcesz CV, które pomoże znaleźć Ci prace?
Urlop siła wyższa - czy można go wykorzystać w trakcie dnia pracy?
Czytałeś nasz artykuł dotyczący urlopu na żądanie. Na pewno wiesz, że wniosek o urlop na żądanie należy zgłosić najpóźniej w dniu, w którym chcesz skorzystać z wolnego, ale nie później niż przed planowaną godziną rozpoczęcia pracy. Inaczej jest w przypadku urlopu z powodu siły wyższej. Ponieważ dotyczy on nagłych, niespodziewanych sytuacji, możesz skorzystać z niego w trakcie dnia pracy.
Oto przykład. W trakcie dnia pracy otrzymujesz wiadomość o pilnej sprawie osobistej, wymagającej Twojej natychmiastowej obecności. Składasz wówczas do pracodawcy wniosek o urlop z powodu siły wyższej w wymiarze 4 godzin, który chcesz wykorzystać w bieżącym dniu roboczym. Pracodawca powinien zatwierdzić wniosek, abyś mógł zająć się swoimi prywatnymi sprawami. W tym roku kalendarzowym zostanie Ci do wykorzystania 12 godzin urlopu z tytułu siły wyższej.
Zobacz więcej naszych wpisów:
Szablony CV
Wzory CV
Przykładowe CV
Świadczenie rehabilitacyjne – co to jest? Ile wynosi? Jak uzyskać?
Florystyka – czym zajmuje się florysta? Ile zarabia? Jak zostać florystą?
Wolny zawód – co to jest? Jakie wolne zawody można wykonywać w Polsce?
Rejestracja w urzędzie pracy — rejestracja jako bezrobotny online w 5 prostych krokach
Zaświadczenie o niekaralności online — jak uzyskać zaświadczenie przez internet?
Przerwa w pracy – ile przerwy przysługuje pracownikowi w ciągu dnia pracy?
Co napisać w mailu z CV? Czyli jak napisać maila w sprawie pracy – wskazówki + przykłady
